Geometrische vormgeving
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Het gebruik van wiskundige principes en patronen, zoals rechte lijnen, hoeken, cirkels en symmetrie, in het ontwerp en de vormgeving van gebouwen en structuren.
Omschrijving
Geometrische vormgeving is een fundamenteel concept in de architectuur waarbij ontwerpers geometrische figuren en verhoudingen toepassen voor visuele harmonie, balans en esthetiek. Dit kan variëren van eenvoudige tot complexe ontwerpen en is door de geschiedenis heen zichtbaar in diverse architectonische stijlen. Het correct toepassen vereist nauwkeurigheid in ontwerp en constructie.
Toepassing in bouwstijlen
Geometrie speelt sinds de oudheid een belangrijke rol in de bouwkunst. Architecten en theoretici zoals Vitruvius en Alberti zagen geometrie als essentieel voor het begrijpen en ontwerpen van architectuur. In diverse bouwstijlen door de geschiedenis heen, zoals de Gotiek, Renaissance, Jugendstil, Constructivisme, Bauhaus en het Modernisme, zijn geometrische principes prominent aanwezig. In de Gotiek vormden cirkels en het gebruik van passer en meetlat een uitgangspunt, terwijl de Renaissance teruggrijpt op klassieke Romeinse bouwprincipes met onder andere geometrische vormgeving. De Stijl kenmerkt zich door abstracte en geometrische vormgeving met vlakken, rechte lijnen en rechte hoeken. Ook binnen het Expressionisme en Minimalisme spelen geometrische vormen een belangrijke rol, al dan niet in combinatie met organische of abstracte vormen.
Rol en symboliek
Geometrische vormen en principes bieden oplossingen voor praktische problemen in de bouw en dienen als handige hulpmiddelen bij constructie. Daarnaast dragen ze bij aan esthetiek en symboliek in architectuur. Symmetrie en verhoudingen creëren harmonie. Cirkels kunnen oneindigheid symboliseren, terwijl driehoeken stabiliteit kunnen impliceren. De toepassing van 'heilige geometrie' in onder andere christelijke architectuur maakt gebruik van geometrische principes en patronen om ruimtes te creëren die resoneren met spirituele energie en symbolische betekenissen dragen, zoals cirkels die Gods oneindigheid symboliseren of driehoeken die de Drie-eenheid vertegenwoordigen. De gulden snede, die balans en harmonie zou brengen, wordt ook toegepast in het ontwerp van gebouwen.
Gebruikte bronnen: